Ông Giáo Bán Mắm

□ Dandenong, một ngọn núi nằm phía Đông phố Melbourne. Theo như truyện ngắn, tại chân núi, chợ trời Dandenong mở ra buôn bán hàng lậu, thịt, cá, và đặc biệt nhất là món mắm...  


Núi Dandenong (Đen-đơ-nong) dáng mập tròn lùn tủn, vững vàng kiên cố nằm phía đông phố Melbourne. Sáng mùa hè, nhưng trời lạnh cóng mùa đông. Khách du lịch, quần đùi áo thun ngơ ngác đứng nhìn trời mây xám, lạ lùng thời tiết khi nóng nực khi rét cóng, khi nắng gắt khi mưa rào của Melbourne.

Cư dân Melbourne thì không lạ chi khí hậu bất thường của thị trấn. Cứ như người sống khổ, riết thành quen. Thì đấy, ba mặt một nhời, trời đang đổ lửa nổ tung đom đóm, bỗng dưng mây đen từ Nam Cực lồm cồm từng cụm xám dầy lô nhô kéo tới, vừa bay vừa bụng bầu, vừa cố gắng nín thở, rặn, sinh sôi bự to từng cục nấm nguyên tử. Tới thị trấn, mây nấm dừng lại cầm từng gầu nước đổ ướt xối xả phố phường, rồi thật nhanh biến mất, tưởng như chẳng có chi. Thế là trời quang. Không gợn mây. Nắng lại tấp nập trên những con đường loang loáng nước mưa. Nhiều khi trời mưa Melbourne, nhưng cách đó không xa, trời Dandenong đang nắng, nắng cháy thịt da.

Cứ thế!

Giang hồ lẩm bẩm chửi thề, “Mẹ kiếp! Úc khùng!”, bởi thấy nắng lên, thiên hạ quẳng dù vào thùng rác, để lại áo khoác trong xe, thảnh thơi rong chơi hè phố. Nhưng mây xám lại kéo tới, rồi lại mưa, rồi lại nắng, và rồi lại mưa. Quần hùng trở tay không kịp với khí hậu khùng điên Melbourne.

Sáng, chợ trời họp ngay tại chân núi Dandenong tấp nập người ra người vô. Úc gốc Tây sánh vai với Úc gốc Việt, bản xứ với ngoại kiều, đàn bà với đàn ông, người người đi ra đi vô xăm xoi những món hàng dán nhãn hiệu CK, Versace, Giordano, nhưng lại bán clearance rẻ rề, bởi được nhập lậu từ những chuyến tàu xuất phát từ Hoa Lục, Hồng Kông, và Macao.

Khu bán rau, người ta thấy bà tây mặc váy đầm, dáng mập mạp phúc hậu tay cầm mớ rau muống, tay kia giơ ra hai ngón nói với người phụ nữ Việt bán rau có những ngón tay thon nhọn búp măng,

— Two dollars?

Người bán rau lắc lắc đầu, tiếng Việt giọng Hà Nội rõ từng âm,

— Vâng! Xin bà chị cho em năm đồng.

Bà tây lắc đầu quầy quậy, nhất định không chịu, tiếng Anh giọng Aussie đặc sệt,

— No! No! Three dollars. Three dollars only!

Người bán rau quay sang nói với bà hàng bán rau thơm mấy câu, rồi gật đầu,

— Gớm! Có mớ rau nho nhỏ bằng mắt muỗi mà trả giá tới lui. OK! OK! Take it! Three dollars!

Được lời như mở một cõi lòng, bà tây hớn hở nhặt lên bó rau muống cọng mềm màu xanh mướt bỏ đi, không quên buông lời, "Thank you".

Khu bán thịt, mùi thịt bốc lên quyện với mùi tanh của khu bán cá ngay bên cạnh. Du khách lần đầu ghé đất Úc hăm hở tìm kiếm mua cho bằng được miếng thịt Kangaroo đỏ tươi. Có du khách ngớ ngẩn thắc mắc,

— Thịt Kangaroo mùi vị ra sao nhỉ?

Người bán thịt nhăn nhăn vầng trán, ngần ngừ,

— Có bao giờ ông ăn thịt chó chưa?

Thấy du khách ngập ngừng, người bán thịt so sánh,

— Well! Thịt chó vị đậm hơn thịt bò, không nồng như thịt cừu, không béo như thịt heo.

Nhìn hàng người bắt đầu nối đuôi phía sau tìm mua đặc sản đại thử đất Úc, nhìn du khách tây phương tiếp tục ngớ ngẩn ngẩn ngơ như gái ngồi phải cọc, người bán thịt chép miệng kết luận bài giảng thịt kangaroo,

— Thì cứ tới phi trường Tân Sơn Nhất, bước ra sân bay, hàng thịt chó bán đầy, rựa mận, chả cầy, đủ cả...

Nhưng bốc mùi nhất vẫn là khu bán mắm. Người tây tới đây, nhiều người bịt mũi chân rảo bước nhanh nhanh bởi những rổ mắm; mắm ruốc Bà Giáo Thảo nhé, mắm nêm Châu Đốc nè, mắm tôm Nam Định bên kia, mắm tép Hồng Ngự bên này. Đủ cả. Mắm Việt gốc Việt Nam chen vai với mắm Việt dán gốc San Francisco, Băng Cốc, và Đài Loan. Mặt hàng nào cũng bốc cao mùi mắm nồng nặc. Cứ như thiên hạ đều đã hóa mắm! Bà hàng mắm tôm quay sang cô hàng mắm ruốc, tay chỉ người đàn ông đeo kính trắng gọng vàng bán mắm ngồi gần ngay đấy,

— Không biết thằng chả từ đâu tới? Nhìn mặt mũi sáng sủa như thế mà lại đi bán mắm!

Cô hàng mắm ruốc lắc lắc đầu,

— Thằng cha? Đừng có nói. Người ta nhà giáo đấy. Dạy trên trường tây lận. Chẳng hiểu tại sao như người ăn phải bùa! Đang làm ông giáo, công việc ngon lành, thế mà làm đơn xin nghỉ. Tưởng để làm chi? Hóa ra đi bán mắm.

Cô hàng mắm chép miệng,

— Chắc tại đọc sách nhiều, đâm ra dở hơi!

Người đàn bà trợn mắt,

— Ông giáo? Giời ạ, hèn chi đeo kính gọng vàng. Dạy học lâu chưa nhỉ?

Cô hàng mắm con mắt sắc có đuôi, liếc liếc nhìn ông hàng mắm,

— Cũng lâu rồi. Dạy trung học trên phố, trường Dòng Tên. Vô học trong đó, tháng tháng tiền học đóng bạc vạn. Chỉ nhà khá giả có khối của, con cái mới đặt chân được tới cổng trường.

Người đàn bà nhìn cô bạn đồng nghiệp,

— Ơ hay nhỉ! Sao có người lại rành chuyện ông giáo bán mắm đến thế! Cô nhìn còn son sẻ, dáng người thon thả, xinh xắn như hoa hậu áo dài Melbourne. Hay là cho tôi ăn cái đầu heo nhé. Chịu thì tôi ra gặp ông ta, nói thêm cho vài nhời.

Cô hàng bán mắm giãy nảy như đỉa phải vôi,

— Thôi, em lậy chi! Người ta có gia đình rồi, cô vợ trong hình nom xinh lắm. Nhưng chết rồi.Thì đấy, ông giáo đôi khi nhỡ miệng than, “Đến là khổ! Nhà tôi bán mắm lâu rồi!”.

Người đàn bà nhíu cặp chân mày tiả đều,

— Lạ nhỉ? Sao cô lại rành chuyện ông giáo bán mắm đến thế? Cứ làm như chuyện nhà mình…

Cô bán mắm cúi nhìn mặt đất, mặt đỏ hồng hồng như người nhấp miếng rượu vang đỏ,

— Chị! Chị cứ nói vớ vẩn! Đến tai người ta, họ cười em.

Cô bán mắm thì thào,

— Thì cũng tại thằng con em, nó học chung lớp với con gái ông giáo.

Cô bán mắm phân bua,

— ...Từ thời lớp Sáu lận…

Người đàn bà yên lặng không nói chi thêm, nhưng ánh mắt, khuôn mặt, đôi môi, cử chỉ đậm nét nghi ngờ! Cả hai người bán mắm, không hẹn mà gặp, cùng nhìn sang ông giáo bán mắm. Cả hai cùng quan sát đồng nghiệp bán mắm.

Mà tình thiệt! Ông hàng mắm nhà mình cũng khéo lắm, khách đi ngang qua, tây? ta? thổ dân? ông vui tươi cất giọng mời hàng,

— Mại dzô! Mại dzô! Mua một tặng một. Buy one, get one free. Mại dzô! Mại dzô! Vừa bán vừa tặng! Vừa tặng vừa cho! Everything is on sale! Mại dzô!

Khách đi ngang qua, người người nhìn ông hàng bán mắm. Thấy người bán vui vẻ, nhiều người dừng một nhịp chân ghé vào gian hàng mắm. Ông hàng mắm mới vô nghề, gọng kiếng vàng chưa một nét trầy, nhưng đã rõ nét yêu việc. Gian hàng mắm, ông bày đủ loại, mắm bày trong lọ, mắm chưng trong keo, mắm ruốc Bà Giáo Thảo chen với mắm Bò Hóc dán tem Nam Vang, mắm Thái nghạo nghễ đứng cạnh mắm Thượng, đủ cả. Có người cắc cớ hỏi,

— Ông giáo có mắm tàu hũ thúi Đài Loan không?

Ông hàng mắm nhanh nhẹn,

— Vâng, có chứ.

— Còn cheese thúi của Wisconsin?

Ông hàng chép miệng,

— Đúng ra thì không. Nhưng có người giới thiệu cho nên tiệm cũng bày ra cho đủ mặt hàng.

Khách trợn mắt,

— Không giỡn đấy chứ ông giáo?

Ông hàng mắm sửa sửa lại gọng kính vàng trên sóng mũi thanh tú,

— Em nào dám, buôn bán mà. Phải đủ mặt hàng, mẫu mã phải nổi bật, phải có vệ sinh sạch sẽ. Như vậy mới quyến rũ được khách hàng chứ. Đúng không bà chị?

Người đàn bà đầu vấn khăn nhung, nửa đùa nửa thật,

— Gớm! Ông hàng mắm đến là khéo ăn khéo nói. Đã có vợ chửa? Nếu chưa, để tôi giới thiệu cho.

Người bán mắm đáp ngay,

— Cám ơn bà chị! Nhà tôi bán mắm lâu rồi...

Đúng như lời quảng cáo của người bán mắm, mọi thứ mắm trong quầy đều được bầy trong những keo thủy tinh trong suốt, nắp đậy cẩn thận. Những chú ruồi nhằng to như đầu đũa tô đen kịt bầu trời mùa hè Melbourne có muốn lao vào nếm mắm của ông giáo cũng đành hậm hực đứng nhìn, nước miếng chảy bám quanh vòi...

(Xem tiếp trong tập truyện Ông Giáo Bán Mắm sắp xuất bản năm 2021).

□ Nguyễn Trung Tây